بررسي اصل ولايت مداری در پيشرفت جامعه اسلامی

گردآورندگان : اعظم عامری، نجمه ابراهيمی

ولایت یکی از ارکان اصلی و آموزه های اساسی دین مبین اسلام بلکه به تعبیر، دقیق تر، اصلی ترین و اساسی ترین آموزه ی آن است.
علاوه بر آیاتی که محوریت این موضوع را بیان می کند روایات متعددی وارد شده که اسلام را بر پنج پایه استوار دانسته و از میان آنها ولایت را مهم ترین رکن برشمرده است؛ از جمله در حدیثی از امام محمد باقر علیه السلام چنین نقل شده است: بنی الاسلام علی خمس علی الصلوه و الزکوه و الحج و الولایه و لم یناد بشی ء کما نودی بالولایه؛[1].
اسلام بر پنج پایه استوار گردیده است: بر نماز و زکات و روزه و حج و ولایت و آن چنان که به ولایت فراخوانده شد، به هیچ چیز دیگری فراخوانده نشده است. همان طور که می بینید این قبیل روایات به روشنی اهمیت فوق العاده و ویژة مسأله ولایت را بیان می دارد و البته در برخی از روایات هم تصریح این مطلب شده که مقصود از این ولایت، ولایت اهلبیت (علیهم السلام) و در رأس آن ها ولایت امیرالمؤمنین حضرت علی(علیه السلام) است.
از جمله مباحثی که باید خیلی روی آن دقت کرد توجه کردن به مراتب و شئوون ولایت است برخی پنداشته اند که ولایت منحصر و محدود به محبّت و مودّت نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) است در صورتی که با استناد به قرآن و روایات معلوم می شود که در بحث دیگری هم مطرح هست که یکی از مهم ترین آن ها مسأله ی رهبری امت اسلام بعد از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است که به اعتقاد شیعه به امر خدا و پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) بر عهده امامان دوازده گانه بوده هست و لذا در این مجموعه ی مختصر در حد توان و حوصله ی مقاله سعی و تلاش بر این بود که گوشه ای از مراتب و شئونات این ولایت بیان گردد تا شاید قدری از حقوقی را که دین مبین اسلام و مقام ولایت بر گردن ما دارد اداء شود.

[1]  ) بحارالانوار، ج68، باب27