سرچشمه های آرامش فردی

زهرا جلالی*

مقدمه

سپاس و ستایش خدایی را که ما را آفرید و به راه راست هدایتمان کرد که اگر ما را راهنمایی نمی کرد راه نمی یافتیم و به سعادت و کمال نمی رسیدیم .

آرامش،گمشده زندگی عصر ماشین و هیاهوی صنعت و تکنولوژی است. انسان،حاضر علی رغم آنکه از جهت مادی توانسته در سایه علم و تکنولوژی دستاوردهای فراوانی کسب نماید، اما از جهت روحی و روانی در نگرانی و پریشانی غوطه ور است .

غفلت از یاد خدای متعال و معنویت انسان مدرن صنعت زده این قرن را آماج تشویش و نگرانی و اضطراب قرار داده است و او می کوشد تا به هر قیمتی به بهشت موعود،آرامش خیال و آسایش روح برسد. یکی از رایج ترین بیماری های زمان معاصر،فشار روانی است.

به گونه ای که طبق برآورد کارشناسان سازمان بهداشت جهانی حدود 60 % جمعیت کل جهان از بیماری های روانی رنج می برند و شروع 80 % از بیماری های جسمی با فشار روانی همراه است . روان شناسان راهکارهایی را برای مقابله با فشار روانی مطرح نموده اند و اسلام نیز در طی قرون متمادی موفق شده است میلیون ها نفر را در مناطق مختلف جغرافیایی و از نژادهای گوناگون به خود جذب کند و با تغییر سبک زندگی انها برای زندگی اجتماعی و فردی آنان قوانین مطلوبی وضع نماید.

بی شک دین مبین اسلام از روش هایی تبعیت نموده که حتی اگر عنوان سازمان و نظام روان شناسی بدان ندهیم دارای یک دستگاه روان شناسی خاص به خود است که خواستگاه نخستین آن، قرآن کریم است .

به راستی قرآن کتاب نا متناهی و بی پایانی است و نسخه دوم طبیعت به شمار می رود که هر چه بینش ها وسیع تر و دید ها عمیق تر شود و هر چه درباره آن تحقیق ها و مطالعات زیادتری انجام گیرد رموز و اسرار آن رخ می نماید و حقایق نویی از آن کشف می شود کتابی که از جانب خدای نامتناهی و ویژگی مقام ربوبی را دارا می باشد و در نمایاندن انتساب خود به حق و مبدا عالم به دلیل و برهانی نیاز ندارد و بسان خورشید خویش را می نمایاند و محیط را روشن می سازد.

امیر مومنان در یکی از خطبه هایشان به این خصوصیت اشاره می کنند و می فرمایند (سراجا لا تخبو ترقده و بحرا لا یدرک قعره ) قران مشعل فروزانی است که فروغ و تابش آن به خاموشی نمی گراید و دریای عمیقی است که فکر بشر به ژرفای آن نمی رسد .[1] امروز این حقیقت برای دانشمندان کاملا ملموس است و هر روز از قرآن حقایق تازه تری  را کشف می کنند و یکی از علل جاودانی بودن قرآن همین است که در هر عصری دانشمندان جهان به فراخور دانش و اطلاعات خود از آن بهره می برند و نور افشانی ان به دوره ، زمان ،گروه و توده خاصی اختصاص ندارد بنابراین توجه به قرآن در ریشه کنی انواع بیماری های روانی و دستیابی به آرامش می تواند به عنوان موثر ترین شیوه به شمار آید و این خود بعدی فراگیر از عظمت قرآن کریم اعجاز و اثرگذاری آن در امور خدماتی و درمانی را نمایان می سازد.[2] 

بشر در سایه دانش نیرومند خود در بسیاری از مشکلات زندگی پیروز شده و به بخشی از بیچارگی ها و ناتوانی هایش پایان داده است . برای نمونه با شناختن دشمن نامرئی اش،میکروب و راه مبارزه با آن خود را از بسیاری بیماری ها تا حد قابل ملاحظه ای رهانیده است و با استخراج منابع زیرزمینی و به کارگیری نیروهای مختلف طبیعت بسیاری از موانع را از پیش پا برداشته و وسایل راحتی خویش را به نحو دلپذیری فراهم کرده است .

در برابر این پیروزی چشم گیر علمی نه تنها به آرامش روان که زیر بنای یک زندگی سعادتمندانه است دست نیافته بلکه مشکلات روانی او روز افزون شده اند؛گویا نگرانی های روحی و دلهره های بشر با پیشرفت مادی و تمدن ماشینی او همراه بوده و به موازات آنها در حال افزایشند. البته بشر در همه قرون با نوعی اضطراب و تشویش دست به گریبان بوده   و لی هیچگاه به سان این عصر دچار ترس ، غم ، اضطراب ، دلهره ، تشویش خاطر و پریشانی نبوده است . گواه این مطلب آمارهایی است که مطبوعات صنعتی ترین کشورهای جهان در این باره منتشر ساخته اند .[3]  از مهمترین مسایل دین اسلام توجه به بهداشت و سلامت جسمانی و روانی است و بشر همیشه به دنبال کشف علل و عوامل پیدایش بیماری و راههای پیشگیری از آن بوده است .

تبیین علل بیماری مختص انسانهای عادی نبود بلکه برگزیدگان خداوند که از سرچشمه وحی سیراب می شدند نیز انسانها را به رعایت و حفظ بهداشت جسم و جان سفارش نموده و در شناسایی و راههای پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری های جسمی روحی و روانی ارشاد فرمودند .

خداوند در قرآن مجید با تاکید بسیار تنها راه رستگاری و سعادت انسان را در تزکیه و پالایش روح و روان آدمی می داند[4]

همچنین امام علی (ع) می فرماید : ( سلامتی یکی از نعمت های بزرگ الهی است و مانند هر نعمت دیگر تا از دست نرود قدرش شناخته نمیشود )[5]

………………………………………………………..
*طلبه سطح3 مرکز آموزش عالی حوزوی امام جعفر صادق(علیه السلام) شهرستان شاهرود، رشته تفسیر و علوم قرآن .
[1] نهج البلاغه ،محمد مهدی رضایی ،خطبه 193
[2] استعانت از قران کریم در شفای جسمانی ،علیرضا نیکبخت ص 50 و 57 \قران  و روان شناسی ،محمد عثمان نجاتی ترجمه عباس عرب ص 10 – 58 / قران و اسرار افرینش ایته الله جعفر سبحانی ص 4-8
[3] آثار این جهانی ایمان به غیر ،حسن شکر اللهی ص  60 - 61
[4] سوره بقره  آیه 7
[5] شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید – ج 19 – ص 337  ( الیک انتهت الامانی یا صاحب العافیه ) / بحار الانوار – محمد باقر مجلسی – ج 81 ص 173 / میزان الحکمه – محمد محمدی ری شهری – ج 5 – ص 281 و ج 10 ص 102