لغزشگاه های علم

فراوان خوانده ایم و شنیده ایم از ارزش علم و مقام عالم از تفاوت جاهل و عالم امّا کمتر خوانده ایم از لغزشگاه های عالم لغزش هایی که تنها برای عالم است نه برای جاهل.

امام علی(علیه السلام) چهار لغزشگاه را چنین توصیف کرده و فرموده اند:

و إيّاكُم أن تَطلُبوهُ لِخِصالٍ أربَعٍ[1]؛ بپرهیزید از اینکه علم را برای چهار حالت یاد بگیرید

منظور از این علم همان علم دین و اخلاق و عقاید است  علومی که انسان ساز است و راهی برای نزدیک شدن او به خدا

اول:لِتُباهوا بِهِ العُلَماءَ

به این صورت که بگویید این من هستم که در مباحث اخلاقی تحقیق دارم و شما ندارید ؛ بنابراین شما باید در مقابل من کرنش کنید .

این علم باعث سقوط و انحطاط است.

دوم:أو تُماروا بِهِ السُّفَهاءَ

به این شکل که علم را یاد می گیرد تا وسیله ای برای برتری جویی و قدرت او شود پس درس می خواند و زحمت می کشد تا افراد نادان و جاهل تسلیم او شوند و به او احترام بگذارند.

سوم:أو تُراؤوا بِهِ فِي المَجالِسِ

صورت دیگر اینکه علم را برای فضل فروشی می خواند نه برای توکل به خدا و تکامل و خدمت به مردم. برای این می خواند که نامش تیتر روزنامه ها شود .

چهارم:أو تَصرِفوا وُجوهَ النّاسِ إلَيكُم لِلتَّرَؤّسِ

عده ای علم را برای جلب توجه فرا می گیرند[2]

اینان به حقیقت زیانکاران عالمند.

1.ميزان الحكمه ،محمد محمدی ری شهری، ج 8 ،ص 51