الف) فراموشی یاد خدا: از نگاه قرآن مجید، کسی که از یاد خدا روی گردان شود زندگی او دچار تنگی و دشواری می شود و زمینه بیماری های روحی روانی در او فراهم می شود. « وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا »[1]

ب) عدم تعقل و تفکر: از نگاه قرآن، افرادی که از نیروی عقل و فکر خود بهره نمی برند قدرت تشخیص خوب و بد را از دست می دهند و زمینه ناهنجاری در آن ها فراهم می شود. « لَهُمْ قُلُوبٌ لاَّ يَفْقَهُونَ بِهَا »[2]

ج) ارتکاب گناه: آلوده شدن به گناه موجب زنگار دل و بیماری قلب می شود. « كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ »[3]

د) کفر و نفاق: همان طور که ایمان و عمل صالح موجب خوشبختی و سعادت انسان می شود، نداشتن باورهای صحیح نیز موجب بیماری دل و شقاوت و بدبختی می شود. « فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً »[4] البته این به آن معنا نیست که هر کسی ایمان آورد هیچ گونه بیماری ندارد زیرا ایمان مراتبی دارد و هرچه ایمان قوی تر و عمل صالح  بیش تر و خالص تر باشد سلامت روانی انسان در سطح بالاتری است و اگر ایمان ضعیف باشد یا عمل انسان خالص نباشد آسیب پذیری آدمی بیش تر می شود.[5]

[1] - سوره طه، آیه 124
[2] - سوره اعراف، آیه 179
[3] - سوره مطففین، آیه 14
[4] - سوره بقره، آیه 10
[5] - ابوالقاسم بشیری، اختلالات رفتاری، ص 25

راه های مبارزه با فشار روانی از دیدگاه اسلام

مرضیه محمدی، معصومه مطهری فر

چکیده مطالب

در این مقاله سعی شده اشاره ای به مسائل و مشکلات روانی شده وبه بعضی از راهکارهایی که اسلام برای مبارزه با این مسائل ارائه داده پرداخته شود .به این امید که راهگشای مناسبی برای کسانی که دچار مشکلات روحی و روانی شده اند باشد. زیرا انسان در طول زندگی با انواع مشقات و رنج هایی روبه روست که لازمه زندگی است و ممکن است انسان هایی منطقی با این مسائل برخورد کنند و با مشکلات پیش رو کنار آیند و ممکن است برخی دچار مشکلات روانی شوند از این رو دیدگاه اسلام را در زمینه مبارزه با این مسائل به طور مختصر بیان می کنیم.

کلید واژه :

کلید واژه : فشار ، روان ، فطرت، شناخت  ،مبارزه

بررسي اصل ولايت مداری در پيشرفت جامعه اسلامی

گردآورندگان : اعظم عامری، نجمه ابراهيمی

ولایت یکی از ارکان اصلی و آموزه های اساسی دین مبین اسلام بلکه به تعبیر، دقیق تر، اصلی ترین و اساسی ترین آموزه ی آن است.
علاوه بر آیاتی که محوریت این موضوع را بیان می کند روایات متعددی وارد شده که اسلام را بر پنج پایه استوار دانسته و از میان آنها ولایت را مهم ترین رکن برشمرده است؛ از جمله در حدیثی از امام محمد باقر علیه السلام چنین نقل شده است: بنی الاسلام علی خمس علی الصلوه و الزکوه و الحج و الولایه و لم یناد بشی ء کما نودی بالولایه؛[1].
اسلام بر پنج پایه استوار گردیده است: بر نماز و زکات و روزه و حج و ولایت و آن چنان که به ولایت فراخوانده شد، به هیچ چیز دیگری فراخوانده نشده است. همان طور که می بینید این قبیل روایات به روشنی اهمیت فوق العاده و ویژة مسأله ولایت را بیان می دارد و البته در برخی از روایات هم تصریح این مطلب شده که مقصود از این ولایت، ولایت اهلبیت (علیهم السلام) و در رأس آن ها ولایت امیرالمؤمنین حضرت علی(علیه السلام) است.
از جمله مباحثی که باید خیلی روی آن دقت کرد توجه کردن به مراتب و شئوون ولایت است برخی پنداشته اند که ولایت منحصر و محدود به محبّت و مودّت نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) است در صورتی که با استناد به قرآن و روایات معلوم می شود که در بحث دیگری هم مطرح هست که یکی از مهم ترین آن ها مسأله ی رهبری امت اسلام بعد از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است که به اعتقاد شیعه به امر خدا و پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) بر عهده امامان دوازده گانه بوده هست و لذا در این مجموعه ی مختصر در حد توان و حوصله ی مقاله سعی و تلاش بر این بود که گوشه ای از مراتب و شئونات این ولایت بیان گردد تا شاید قدری از حقوقی را که دین مبین اسلام و مقام ولایت بر گردن ما دارد اداء شود.

[1]  ) بحارالانوار، ج68، باب27

جلوه­ های خوشبختی زندگی حضرت زهرا(سلام الله علیها)

ام کلثوم آزادواری

چکیده

حضرت زهرا(سلام الله علیها) سرور زنان عالم است که مطالعه­ ی زندگی ایشان هر خواننده­ای را به بی نهایتها می­رساند، اما آنچه که انسان را مجذوب رفتار و گفتار صدیقه طاهره می­ کند ایمان و عرفان آن حضرت و بی علاقگی ایشان به دنیای فانی است آنچه که انسان امروز از ایمان کمتر بهره دارد و علاقه­ ش به دنیا افزون­تر است.

حضرت صدیقه طاهره و ائمه معصومین حتی در شدیدترین سختی­ها، خداوند را شکر و سپاس می­گویند و آن را لطف خداوند نسبت به خود می­دانند.

آن حضرت در تمام روز و شب در انجام عبادات و وظایف خود می­کوشید. و خداوند در این زیبایی عشق بازی حضرت صدیقه طاهره(سلام الله علیها) او را یاری می­کرد. با پدری چون نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) و همسری چون علی(علیه السلام) و فرزندانی حماسه ساز در تاریخ چون امام حسن(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) و زینب (سلام الله علیها)علمی را در قلبش قرار داد که عالمی را به شگفت می­ آورد.

کلید واژه :حضرت فاطمه (سلام الله علیها)، خوشبختی، علم، ایمان، شفاعت، ولایتمداری

عنوان مقاله :نگاهی پیرامون هنر و زیبایی

   فاطمه عامری [1]

چکیده :

قرآن کتابی آسمانی است که باطنی عمیق،ظاهری زیبا و بیانی شیرین دارد . مشعل فروزانی است که هرگز به خاموشی نمی گراید و فروغ آن همواره بر تارک اعصار می درخشد . تازگی هایش رنگ کهنگی به خود نمی گیرد و هر چه زمان بگذرد، مفاهیم آن آشکارتر می شود چه بسیار مفاهیم و اسرار علمی در آن نهفته است که با گذشت زمان بر ما مکشوف می گردد. یکی از مبانی مهم زیباشناسی قرآن ، و تاکید بر هدفمندی آن از بعد هنری و زیباشناسی است که در این نوشتار مورد بررسی و تحقیق قرار دادیم چرا که درباره ی هر هنری شاید بتوان گفت ، هنر برای هنر، زیبایی برای زیبایی و یا زیبایی برای ایجاد لذت و سرگرمی، شاید بتوان هنرمندی و زیبایی شناسی یک رمان، قصه و ذکر حکایت را به تنهایی مورد بررسی قرار داد و از این زاویه آن را داوری کرده اما قرآن، که اساس آن هدایت مخاطب به پیام های الهی و معنوی است ، نمی توان زیبایی و هنرمندی را در قالب های محدود مادی و هنری آن تعریف کرد، چرا که قرآن تنها یک کتاب ادبی، فنی و بلاغی نیست تا با کتاب هایی از این دست مقایسه شود. در عبارت های زیبا و دلنشین قرآن تمامی اصول و تکنیک های سخن به کار رفته است و هیچ کتاب بشری قابلیت رقابت با آن را ندارد . آن گاه که درباره ی زیبایی شناسی و قرآن سخن می گوئیم نباید از اصل هدفمندی و زیبایی برای تاثیر گذاری غافل باشیم.

کلید واژه ها : قرآن، هنر، زیبایی شناسی

1.طلبه سطح سه ، رشته علوم و تفسیر قرآن ، حوزه ی علمیه ی امام جعفر صادق (علیه السلام ) شهرستان شاهرود .

عنوان مقاله : نگاهی به شاخصه های اقتصاد مطلوب از دیدگاه قرآن

سمیه علی اکبری [1]

چکیده :

اقتصادیکی از ابعاد مهم زندگی بشر است که نقش عظیمی هم در زندگی دنیوی و هم در زندگی اخروی انسان ها دارد ، از همین رو دین مبین اسلام که در کتاب شریفش قرآن برای جمیع مومنان نوید حیات طیبه داده است و به طور قطع این حیات طیبه هم دنیوی است و هم اخروی ؛ برای بعد اقتصادی نیز به ارائه طریق و برنامه اقدام نموده و شاخصه ها و اصولی را برای یک اقتصاد مطلوب بنا کرده است .

در مقاله که پیش رو دارید ، بر آن هستیم تا از خلال مراجعه به آیات قرآن کریم شاخصه های اقتصاد مطلوب که همان اقتصاد اسلامی است ، را از دیدگاه قرآن بیان کنیم .

کلید واژه ها : قرآن ، اقتصاد ، اسلام و شاخصه .

[1] . طلبه سطح 3 تفسیر و علوم قرآنی حوزه علمیه امام جعفر صادق ( علیه السلام ) شهرستان شاهرود و  دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق ، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران .

سیر مطالعاتی درباره ی معاد
فاطمه صغری عرب اسدی*و فاطمه مظفری* *

معاد در لغت به معنای بازگشت و یا مکان بازگشت می باشد، و در اصطلاح متکلمان بعنوان یکی از اصول جهان بینی الهی و مهمترین اصل پس از توحید است. در کتب آسمانی از جمله تورات و عهد جدید نیز هم زباناً و هم عملاً به معاد اشاره شده است و با احیای مردگان، نمونه ای از رستاخیز انسان را به امت خود نشان داده است.
برخلاف مکاتب مادی که اعتقادی به معاد ندارند، خداپرستان مرگ را دریچه ای برای زندگی مجدد و گذرگاهی برای حیاط نوین می دانند.

مساله ی حشر و معاد، برای همه ی موجودات زمین و آسمان عمومیت دارد؛ آیات راجع به معاد هم، مربوط به مخلوقات آسمان و زمین است. اما در مورد مجردات ذکری به میان نیامده است. از ادله ی معاد می توان به برهان حکمت، حرکت، رحمت، عدالت، تجرد انسان و .. اشاره کرد. معاد هم شامل جسم و هم شامل روح می باشد و پاداش و جزا هم برای جسم و برای روح است.

برخی به جسمانی بودن معاد اشکالاتی وارد کرده اند، از جمله: شبهه آکل و ماَکول که در جای خود به آن پاسخ داده شده است.

در میان انسان های بدوی، در اعصار پیش و در تمدنهای باستانی، عقیده به زنده شدن مجدد انسان یکی از اصول مسلم بشری بوده است.

 ………………………………………………………                                                                                                
*محصل سطح 3
**محصل سطح 3 و استاد راهنمای سطح 2

             سيد يزدى در عروه الوثقى و سيد حكيم در مستمسك گفته اند: اگر زن براى خدمت در مدت معينى,[ تعهد و توان خود را] اجاره دهد و پيش از انقضاى اين مدت, ازدواج كند, اجاره[ و تعهد] باطل نمى شود, حتى اگر خدمت منافى بهره جويى شوهر و حقوق زناشويى باشد. در اين حكم تفاوتى نيست شوهر در هنگام ازدواج, تعهد زن را بداند يا نداند, زيرا دو حق اينجا هست: حق خدمت و حق شوهر. اگر زن بتواند هر دو را انجام دهد, كه خوب, و اگر جمع ميان آن دو ممكن نباشد و تزاحم كنند, حق پيشتر كه تعهد خدمت است, مقدم است, چون اگر حقوق شرعى مزاحم هم شوند, ترجيح با حق سابق است. بنابراين شوهر حق اعتراض يا فسخ تعهد زن را ندارد و همسر ناشزه محسوب نمى شود. اما اگر پس از ازدواج تعهد خدمت دهد و با حق شوهر منافات داشته باشد, بدون اذن و اجازه شوهر, تعهد خدمت درست نيست. اگر تعهد, با حق شوهر مطلقا منافات ندارد; مثلا تعهد قرائت قرآن يا بافتن پيراهن با نخ كاموا يا پشم را بدهد, اجاره[ و تعهد] صحيح است حتى اگر شوهر اذن ندهد))
متانت و منطقى بودن و واقع نگرى نظر اين فقيهان مشهود است. اينان اگر كار كردن زن پس از ازدواج را به موافقت شوهر ربط داده اند, به معناى اولويت حضور زن در خانه است. بدون ترديد اين اجتهاد همخوان با واقعيتهاى اجتماع در آن زمان است.1
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1.اشتغال زنان از نگاه قرآن و سنت ، امینی ،عبدالله

               آنچه از تاریخ صدر اسلام برداشت می شود این است که همواره در صدر اسلام برخی از زنان به فعالیتهای اقتصادی اشتغال داشته اند و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز آنان را از این امر نهی نکرده است که به نوعی می تواند به بیان جواز اشتغال زنان از منظر نبی اکرم ص باشد.

در آن زمان زنان براى كمك به خانواده يا ارتزاق, به صنايع دستى مشغول بودند و به زن, صنعت كار گفته مى شد. وى آنچه را مى بافت يا مى ريسيد, نيز كره و روغن يا پوست دباغى شده را مى فروخت. زن فعاليت تجارى هم داشت, چه در داخل و محدود, كه در بازارهاى محلى يا عمومى مثل بازار عكاظ, خريد و فروش مى كرد, و يا در محل كسب خود كه در طول سال كار مى كرد و محصولات دست سازش را مى فروخت يا كارهاى زنان را كه براى وى كار مى كردند و آنچه را ساخته شده از بازار مى خريد, خرید و فروش مى كرد.
از شمار اين زنان ((ام منذر بنت قيس)) است كه ظاهرا در زمان رسول الله(ص) خرما مى فروخت و ((اسمإ بنت مخرمه بن جندل)) كه عطرفروش بود و از يمن عطر وارد مى كرد و در مدينه مى فروخت برخى از زنان تجارت خارجى مى كردند و ثروتمند بودند, مثل ((هند بنت عتبه)) و ((خديجه بنت خويلد)), اولين همسر پيامبر گرامى(صلی الله علیه و آله).
در مقايسه با باقى حرفه ها, تجارت اهميت و موقعيت خاصى داشت و كسانى بدان مى پرداختند كه شخصيتى قوى داشتند و دورانديش بودند و مى توانستند با مردم روابط و پيوند خوبى داته باشند.
افزون بر اين كارها, زنان در زمينه فكرى و ادبى نقش داشتند و كاهن, شاعر, حكيم و مرجع رفع اختلاف بودند.

ادامه »

شاخصه‌های انقلابی بودن و انقلابی زیستن را نیز می‌توان در ده مورد مهم خلاصه کرد و این‌ها مواردی است که می‌توان گفت انقلابی بودن متکی به این مؤلفه‌هاست:
1-التزام به اسلام: انقلابی بودن متصل به اسلام است و یک انسان انقلابی باید به مکتب اسلام،پیامبر(صلی الله علیه و آله) و مکتب امام، اعتقاد عملی و واقعی داشته باشد. بر این اساس می‌توان گفت یک انقلابی، یک مسلمان واقعی است.
2- مرزبندی پررنگ در برابر دشمن: یک انقلابی واقعی، استکبارستیز، سلطه‌ستیز و در یک کلمه آمریکاستیز است.
3-بصیرت دینی و سیاسی: یک انقلابی لزوما باید بصیرت دینی و سیاسی داشته باشد و از آگاهی‌های غفلت‌زدا و معرفت نافذ برخوردار باشد. انسان انقلابی، قدرت تحلیل درست حوادث و رخدادها را دارد و دشمن‌شناس است و می‌تواند معادله دوستی و دشمنی را تفکیک کند.
4-تقوای فردی و جمعی: یک فرد انقلابی، حدود الهی را رعایت می‌کند و از فساد، اعم از اخلاقی، اقتصادی، سیاسی ‌و… پرهیز می‌کند. هم‌چنین تقوای جمعی دارد و در حوزه‌های امر به معروف و نهی از منکر و مرجح دانستن مصالح اجتماعی به مصالح فردی و پرهیز از دشمن، به‌صورت فعالانه عمل می‌کند.
5- پایبندی به مکتب امام و شناخت درست اصول و شاخص‌های مکتب: یک انقلابی در انقلاب اسلامی نمی‌تواند انقلابی باشد اما به اصول و مبانی مکتب امام پایبند نباشد.

ادامه »